۱-۲-۳۴- کاویتاسیون

در لیفت های مکش خیلی بالا یا NPSH های ناکافی، ممکن است در تاسیسات پمپاژ، کاویتاسیون به وقوع بپیوندد؛ و نکته حایز اهمیت اینکه، روند دقیق کاویتاسیون، بسیار پیچیده می باشد.

وقتی پمپ در ارتفاع های هندسی فوق العاده بالا کار می کند، فشار مکش کمی در قسمت های ورودی پمپ به وجود می آید. فشار تا وقتی که امکان تشکیل خلا به وجود آید، کاهش یافته و چنانچه فشار در لوله، پایین تر از فشار بخار باشد، سیال به بخار تبدیل می گردد، و جریان سیال به داخل پمپ متوقف می شود؛ به این نقطه، نقطه شکسته می گویند.

وقتی فشار ورودی تقریبا به نقطه بخار سیال رسیده باشد، مجموعه ای از بخارها، حباب هایی را در زیر پره های پروانه و در نزدیکی مقطع آن تشکیل می دهد. وقتی حبابها از منطقه کم فشار ورودی به منطقه پر فشار نزدیک نوک پره ها می رسند، شروع به ترکیدن می کنند (شکل ۲۸). این کار، خیلی سریع اتفاق افتاده و سیال با نیروی فوق العاده زیادی به پره ها برخورد می کند. که اغلب این نیرو، به اندازه ای است که می تواند تکه های کوچکی از پروانه را جدا کند. این خرابی، معمولا مچاله کنی» نامیده شده و سرو صدایی که در هنگام کاویتاسیون شنیده می شود، ناشی از ترکیدن همین حباب های بخار است.

اگر چه این توصیف فقط برای پمپ های گریز از مرکز است، ولی جریان مشابهی مانند این نیز در پمپ های روتاری و رفت و برگشتی اتفاق می افتد. لیفت های مکش خیلی بالا، NPSH ناکافی یا کار در سرعت های خیلی بالا، دلایل عمومی کاویتاسیون می باشند. چاله کنی، ارتعاشات و سروصدای زیاد، مشکلاتی هستند که از کاویتاسیون منشاء می گیرند. اگر چه کاویتاسیون های شدید معمولا با سروصدای زیاد و خرابی پمپ همراه هستند، ولی کاویتاسیون های ملایم تر، ممکن است هیچ سر و صدایی جز کاهش کوچکی در راندمان پمپ و سایش های جزئی اجزا، در بر نداشته باشد.

از آنجایی که هر پمپی می تواند دچار کاویتاسیون شود، اما در انتخاب دستگاه ها و طراحی تاسیسات باید دقت لازم انجام گیرد. برای پمپ های گریز از مرکز، پیشنهاد  می شود که تا حد امکان از پنج حالت زیر پرهیز شود:

1. هدهای بسیار پایین تر از هد حداکثر راندمان
2. دبی هایی بسیار بالاتر از ظرفیت حداکثر راندمان
3. لیفت های مکش خیلی بالا یا NPSH پایین تر از آنچه سازنده توصیه می کند
4. سیال با دماهایی بالاتر از آنچه سیستم برای آن طراحی شده است.
5. سرعت هایی بالاتر از آنچه که سازنده توصیه می کند.

و برای پمپ های ملخی (جریان محوری)، باید از شرایط زیر پرهیز کرد:

1. هدهایی بسیار بالاتر از هد حداکثر راندمان پمپ
2. ظرفیت هایی بسیار پایین تر از ظرفیت حداکثر راندمان پمپ
3. ارتفاع های هندسی مکش بالاتر یا NPSH پایین تر از آنچه سازنده توصیه می کند
4. سیال با دماهایی بالاتر از آنچه سیستم برای آن طراحی شده است
5. سرعت هایی بالاتر از آنچه سازنده توصیه می کند.