هد اصطکاکی، معادل هد لازم برای غلبه بر مقاومت لوله ها، شیرها و تجهیزات سیستم پمپاژ بر حسب متر می باشد. هد اصطکاکی در هر دو سمت مکش و رانش پمپ وجود داشته و با ظرفیت سیال، اندازه لوله ها و شرایط داخل لوله ها، نوع لوله ها، و ماهیت سیال تغییر می کند.
توجه: برای مشاهده مجموعه کاملی از جدول های افت اصطکاک، به استانداردهای HI مراجعه نمایید.
مقاومت تجهیزات لوله ها، معمولا برحسب طول معادل لوله مستقیمی با همان قطر بیان می شود. در ضمیمه این کتاب، فهرست کاملی از جدول های افت ها ارایه شده است.