۱-۲-۱۶- منحنی اصطکاک سیستم

افت هد اصطکاکی در یک سیستم پمپاژ، تابعی از اندازه لوله ها، تعداد و نوع تجهیزات متصله، دبی و ماهیت سیال است. شکل a-۱۰ لوله ها و ادوات در گیر در یک سیستم پمپاژ را نشان می دهد. در سیستم های جریان مغشوش، افت هد اصطکاکی، تقریبا متناسب با مربع دبی سیال در سیستم تغییر می کند و در سیستم های جریان آرام، افت هد اصطکاکی مستقیما با دبی سیال تغییر خواهد کرد. شکل ۱۱، منحنی اصطکاک یک سیستم فرضی را نشان می دهد. چنین منحنی ای، همواره از مبدأ مختصات عبور می کند، زیرا وقتی هدی توسط پمپ به وجود نمی آید، در لوله های سیستم نیز جریانی عبور نخواهد کرد.